۱۰ توصیه مهم به سالمندانی که روزه می‌گیرند

همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: خیلی از افراد مسن با وجودِ داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و … اصرار دارند که حتما در ماه رمضان روزه بگیرند. پزشکان می‌گویند روزه گرفتن فواید متعددی دارد؛ از پاک‌سازی بدن گرفته تا کاهش چربی‌ها و بهبود گردش خون و … . با این حال افراد سالمندی که بیماری‌های مزمن دارند، بهتر است برای روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند و تنها اگر پزشک تجویز کرد، روزه بگیرند.

متخصصان طب ایرانی هم تاکید دارند که روزه گرفتن هم سلامتی را تضمین می‌کند و هم می‌تواند روند پیری را به تاخیر بیندازد، اما سالمندانی که بیماری‌های مزمن دارند، حتما باید مراقب باشند.

بدون خوردن سحری روزه نگیرید

دکتر پزشک، متخصص طب ایرانی و رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران در گفتگو با همشهری‌آنلاین به این موضوع مهم اشاره می‌کند که روزه‌داری به تنهایی برای فرد سالمندِ سالم نه تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه باعث تضمین سلامتی او می‌شود و حتی می‌تواند روند پیری را به تاخیر بیندازد. مطالعات و تحقیقات نشان داده که محدودیت‌هایی که در مدت روزه‌داری ایجاد می‌شود، باعث می‌شود که چربی‌های تجمع‌شده در بدن مصرف شود و این خود باعث سلامتی فرد – حتی سالمندان – می‌شود. برعکس، کسانی که روزه نمی‌گیرند، تجمع دائمی چربی‌ها در بدن‌شان باعث تشدید بیماری‌ها مثل سندروم متابولیک و سایر بیماری‌ها می‌شود. به همین دلیل خود روزه‌داری به تنهایی مشکلی برای سلامت فرد سالمند ایجاد نمی‌کند.

دکتر مکبری‌نژاد ادامه می‌دهد: اما خیلی از افراد سالمند با برخی بیماری‌ها مثل فشار خون بالا و دیابت و سایر مشکلات و ضعف‌های جسمی مواجه‌اند که برای روزه گرفتن باید حتما یک سری نکات و توصیه‌ها را رعایت کنند. مثلا مواد غذاییِ مصرفی را باید حتما به درستی انختاب کنند تا در طول روزه‌داری کمتر ضعف کنند، حتما باید سحری بخورند. روزه گرفتن بدون خوردن سحری نه تنها برای سالمندان، بلکه به جوانان هم توصیه نمی‌شود، حتما باید مایعات کافی بخورند، حتما باید پروتئین به مقدار کافی در رژیم غذایی رمضان‌شان باشد، بعد از خوردن سحری بلافاصله نباید بخوابند. خیلی از سالمندان مشکلات گوارشی هم دارند و به همین دلیل نباید بلافاصله بعد از سحری بخوابند.

فقط با این خوراکی‌ها روزه را باز کنید

یکی دیگر از توصیه‌های این متخصص طب سنتی به افراد سالمند این است که مغزها را در رژیم غذایی رمضان بگنجانند. او می‌گوید: مصرف مغزها برای تامین انرژی روزانه خیلی اهمیت دارد. مصرف منظم و متعادل بادام، شیربادام، پسته و مویز هم انرژی آنها را تامین می‌کند و هم مواد غذایی مورد نیاز بدن را به بدن‌شان می‌رساند.

رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران در ادامه با تاکید بر این نکته که سالمندان به هیچ عنوان در وعده افطار پرخوری نکنند، اضافه می‌کند: بهتر است در وعده افطار خود را سیر نکنند و سعی کنند از افطار تا سحر حتما شام هم بخورند. شامی که حاوی پروتئین باشد. درضمن در وعده سحری مواد غذایی سرخ‌شده، غذاهای چرب، غذاهای ادویه‌دار و مواد غذایی شیرین که باعث می‌شود در معده احساس سنگینی کنند، مصرف نکنند. چون مصرف این موارد باعث می‌شود که شخص روزه‌دار در طول روز احساس تشنگی هم داشته باشد.

دکتر مکبری‌نژاد درباره باز کردن روزه هم به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: نه تنها سالمندان، بلکه همه افراد برای باز کردن روزه به هیچ عنوان نباید آب سرد، شربت، هندوانه یا موارد این چنینی بخورند. آب جوش (آب جوشی که داغ نباشد) و خرما یکی از بهترین‌ گزینه ها برای باز کردن روزه است.

بیشتر بخوانید؛

• بهترین زمان برای ورزش در ماه رمضان

• افسردگی و انزوا در کمین مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها

• چرا دهان بعضی‌ها همیشه بوی بدی می‌دهد؟

افراد دیابتی بیشتر مراقب باشند

این متخصص طب ایرانی در پاسخ به سوالی درباره روزه‌داری سالمندانِ مبتلا به دیابت می‌گوید: افرادی دیابتی که قصد دارند روزه بگیرند، باید دقت بیشتری داشته باشند. چون روزه‌داری می‌تواند باعث تغییراتی در قند خون شود. البته تغییر در قند خون در چند روز اول روزه‌داری معمولا بیشتر است و بعد تنظیم می‌شود. اما توصیه ما این است که دیابتی‌ها اولا به مزاج خود توجه داشته باشند. مثلا توصیه ما به افراد سالمند لاغری که مزاج خشک‌تری دارند، این است که خیلی با دقت روزه بگیرند. ما به بعضی از این افراد توصیه می‌کنیم که اصلا روزه نگیرند. ولی افراد دیابتی که رطوبت بدن‌شان بیشتر است، چاق هستند یا مشکلات جسمی کمتری دارند، می‌توانند روزه بگیرند و مشکلی ندارند.

مکبری‌نژاد اضافه می‌کند: نکته مهم این است که دیابتی‌ها در مصرف قندهای ساده مثل خود قند و شکر باید خیلی مراقب باشند. حتی خرما را هم باید با احتیاط مصرف کنند. مثلا مواد غذایی مثل شیربرنج، فرنی، شله‌زرد و امثال اینها را باید کمتر مصرف کنند. البته اینها جزو مواد غذایی خیلی خوب و مفید برای افطار تا سحر هستند که سالمندان می‌توانند بخورند اما افراد سالمند مبتلا به دیابت می‌توانند شیرینی کمتری در این غذاها بزنند یا اصلا به آن شکر اضافه نکنند و موقع افطار با کمی شیره انگور یا عسل بخورند.

این پزشک و متخصص طب ایرانی با تاکید بر این که سالمندان مبتلا به دیابت حتما باید تحت نظر پزشک باشند و قند خون خود را مرتب چک کنند، می‌گوید: اگر فرد سالمندی نمی‌تواند تحت نظر پزشک باشد یا مرتب قند خون خود را چک کند، توصیه می‌کنیم که روزه نگیرد. چون روزه باعث نوسان قند خون این افراد می‌شود. البته روزه به خودی خود باعث کاهش قند خون می‌شود ولی لازمه‌اش این است که سالمندان دیابتی حتما به طور مرتب – هر روز – قند خون خود را چک کنند.