گردش در نخستین و بزرگ‌ترین موزه وقفی پایتخت
همشهری – نیلوفر ذوالفقاری: حسین‌آقا ملک را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واقفان کشور و از جمله چهره‌های نیکوکار می‌شناسند که بعد از ساخت کتابخانه‌ای نفیس و ارزشمند در سال ۱۳۱۶، ایده ساخت موزه را مطرح کرد. هرچند سال‌ها طول کشید تا موزه در محل جدید راه‌اندازی شود، اما حالا این موزه به‌عنوان گنجینه‌ای گرانقدر و بی‌مانند از آثار هنری و تاریخی شناخته می‌شود.
نام مقصد: موزه ملی ملک
نشانی: خیابان امام خمینی(ره)، جنب ساختمان وزارت امور خارجه
ساعت فعالیت: ۸ تا ۱۵
هزینه: ۱۰ هزار تومان
مجموعه سکه
موقعیت: طبقه همکف، سمت راست لابی
معرفی: در مجموعه سکه موزه ملی ملک، سکه و مدال‌هایی از دوره هخامنشی تا دوره پهلوی دوم به نمایش گذاشته شده است.
سکه‌های دوره هخامنشی
بعد از ورود به موزه در سمت راست لابی به تالار دائمی سکه می‌رسید که حافظ نفیس‌ترین سکه‌های تاریخی است. مبنای اولیه، ترتیب تاریخی سلسله‌های حکومتی در ایران است که سکه در دوره‌های مختلف ضرب کرده‌اند. نخستین ویترین تالار به نمایش سکه‌های لیدی اختصاص داده شده تا بازدیدکنندگان با تاریخ اختراع و تکوین سکه‌ها آشنا شوند. بعضی از سکه‌های تالار نیز روایتگر حوادث مهم در دوره‌های تاریخی است. در مجموع ۱۰ هزار سکه در این تالار وجود دارد.
مجموعه آثار هنری
موقعیت: غرب لابی موزه
معرفی: در این مجموعه آثاری از دوران مختلف تاریخی مانند قاجار، صفویه، زندیه، ایلخانیان و افشاری وجود دارد.
از کمال‌الملک تا نقاشان اروپایی
آثار این مجموعه شامل شیوهای آبرنگ، آبرنگ و مداد، آبرنگ روی کاغذ، کلاژ و سیاه‌قلم می‌شود. آثار هنری ازجمله تابلوهای نقاشی هنرمندان به نام ایرانی مانند کمال‌الملک غفاری، لطفعلی صورتگر، هادی‌خان تجویدی و برخی نقاشان اروپایی در همین تالار به نمایش گذاشته شده است. برخی از این آثار توسط هنرمندان به موزه اهدا شده و بخشی هم توسط حسین‌آقا ملک و خانواده‌اش خریداری و به گنجینه موزه اضافه شده است.
مجموعه هنر لاکی
موقعیت: طبقه همکف موزه
معرفی: در این بخش از موزه ملک می‌توانید قلمدان، قاب، آیینه و اشیای دیگر را که با نقاشی لاکی تزیین شده‌اند تماشا کنید.
قلمدان‌های نفیس
قدمت برخی از آثار این بخش به حدود ۳۰۰ سال قبل می‌رسد. از قلمدان و قاب آینه تا جلد کتاب و جعبه قرآن در تالار هنرهای لاکی موزه ملی ملک به چشم می‌خورد. مجموعه‌ای از ۹۰ قلمدان لاکی متعلق به دوران صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه در این تالار نگهداری می‌شود که از این آثار، حدود ۲۰ قلمدان در پشت ویترین‌های شیشه‌ای تالار هنرهای لاکی موزه ملی ملک چشم‌نوازی می‌کند. بیشتر این قلمدان‌ها توسط حسین‌آقا ملک جمع‌آوری شده است.
مجموعه تمبر
موقعیت: طبقه دوم موزه
معرفی: مجهزترین و پیشرفته‌ترین سالن موزه‌ای تمبر در ایران با نمایش ۵۰۰ تمبر منحصربه‌فرد تاریخی ایرانی و خارجی در طبقه دوم موزه واقع شده است.
نخستین تمبرهای ایران
اشیای این سالن، نخستین تمبرهای تاریخ ایران، تمبرهای دوره‌های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی، تمبرهای مالی، خارجی و اتحادیه جهانی پست، تمبرهای ویژه (روچاپ، اشتباه‌چاپ و دندانه) و پاکت و کارت‌پستال را در بر می‌گیرند. لمس و تماشای تصویر تمبرهای به نمایش درآمده در بخش مجازی، از جذابیت‌های این تالار است. در بخشی از این تالار می‌توانید عکس خود را به شکل تصویری روی تمبر ثبت و برای خودتان ارسال کنید.
مجموعه فرش
موقعیت: طبقه زیرهمکف
معرفی: بیش از ۱۰۰ تخته فرش شامل قالی، قالیچه، گلیم، جاجیم و همچنین تابلو فرش در موزه ملی ملک نگهداری می‌شود.
فرش‌های قاجاری
نفیس‌ترین فرش‌های گنجینه ملک متعلق به مجموعه فرش‌های وقفی حاج حسین‌آقا ملک است که در میان آنها ۸ تخته فرش متعلق به دوره قاجار به چشم می‌خورد. قالی لچک ترنج مشهد معروف به «قالی عمواوغلی» هم به‌عنوان بزرگ‌ترین فرش موزه ملی ملک مورد توجه بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. برخی از فرش‌های نفیس در تالار نمایشگاهی موزه به نمایش گذاشته شده و برخی هم در گنجینه موزه نگهداری می‌شود.
مجموعه خوشنویسی
موقعیت: طبقه دوم
معرفی: با ورود به موزه خوشنویسی ملک در ابتدا با خط کوفی مواجه می‌شوید، خطی که سرآغاز شکل‌گیری خوشنویسی بوده است.
دستخط دختر فتحعلی شاه قاجار
از خط کوفی برای نگارش خطوط قرآنی استفاده می‌شده و نمونه‌های موجود در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک مربوط به قرون ۳ و ۴ هجری قمری است. یکی از آثار شاخص در این موزه دستخط «ام سلمه» دختر فتحعلیشاه قاجار است که از او به‌عنوان یکی از خوشنویسان مشهور در تاریخ هنر خوشنویسی ایران یاد می‌شود. آثار خوشنویسی نامدارترین خوشنویسان ایران و اسلام مانند یاقوت مستعصمی، علیرضا عباسی، میرعماد، احمد نیریزی، درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا غلامرضا اصفهانی و… در این بخش به نمایش گذاشته شده است.
تالار علوم در ایران اسلامی
موقعیت: طبقه دوم
معرفی: تالار علوم در ایران اسلامی بخشی است که بازدید از آن به علاقه‌مندان به سفر در کهکشان‌ها و سیاحت در عالم نجوم و مشتقات این علم توصیه می‌شود.
مروری بر علوم اسلامی
در این بخش بازدیدکنندگان با طبقه‌بندی علوم اسلامی با تکیه بر ۴ کتاب «دره‌التــاج»، «احصاءالعلوم»، «نفایس الفنون» و «مفتاح‌السعاده» آشنا می‌شوند. در نمایشگاه علوم در ایران اسلامی با توجه به منابع موجود در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک بر ۴ دسته از علوم مرتبط با علم حساب و مشتقات آن، علوم نجوم و زیرمجموعه‌های آن، علوم زمین و طب و شاخه‌های آن تأکید شده است.
