وحشتناک‌ترین سردرد دنیا را بشناسید
همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: تا امروز اسم “سردرد خوشه‌ای” به گوش‌تان خورده بود؟ یکی از دردناک‌ترین سردردها که گفته می‌شود حتی از درد زایمان طبیعی و بدترین شکستگی‌های استخوانی هم بدتر است و آن‌قدر آزاردهنده و غیرقابل‌تحمل است که خیلی از افرادی که دچار حملات این درد می‌شوند، به فکر خودکشی می‌افتند تا زودتر از دست آن خلاص شوند. برای همین به این سردرد، “سردرد خودکشی” هم می‌گویند.
بیش از ۱۵۰ نوع سردرد در دنیا شناسایی شده و همه‌ی ما در طول زندگی، سردردهای مختلفی را تجربه می‌کنیم که معمولا گذرا هستند اما این سردرد مزمن و آزاردهنده ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت با فرد می‌ماند و گاهی چند بار در روز تکرار می‌شود و گاهی تا چند هفته ادامه دارد و زندگی فرد را کاملا مختل می‌کند.
سردردی دردناک‌تر از میگرن
سردرد خوشه‌ای، یک اختلال عصبی نادر و بسیار دردناک است که با حملات شدید و یک‌طرفه درد در ناحیه سر، معمولاً اطراف چشم یا شقیقه مشخص می‌شود. این دردها اغلب به‌صورت سوزان، سوراخ‌کننده و غیرقابل‌تحمل توصیف می‌شوند و ممکن است بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول بکشند. حملات معمولاً به‌صورت دوره‌ای (خوشه‌ای) رخ می‌دهند؛ یعنی بیمار در دوره‌های زمانی خاصی (مثلاً چند هفته یا چند ماه) روزانه حملات مکرر را تجربه می‌کند و بعد تا رسیدن خوشه بعدی، سردردها مدتی تسکین پیدا می‌کنند.
جالب است که این سردرد در جهان بسیار نادر است و برخلاف میگرن که شیوع بالایی در دنیا دارد، سردرد خوشه‌ای (Cluster Headache) از هر ۱۰۰ هزار نفر تنها ۱۰۰ تا ۳۰۰ نفر این سردرد را تجربه می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که تعداد افرادی که در یک سال این بیماری را تجربه می‌کنند، معمولاً بین ۳ تا ۱۵۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر هستند. و نکته جالب‌تر این که بیشتر، مردها را درگیر می‌کند تا زنان را. برخلاف میگرن که در زنان شایع‌تر است. و معمولاً هم در سنین ۲۰ تا ۵۰ سال رخ می‌دهد.
خیلی‌ها فکر می‌کنند سردردی بدتر از میگرن وجود ندارد و سردرد خوشه‌ای، یکی از زیرمجموعه‌های میگرن است، اما سردرد خوشه‌ای بسیار دردناک‌تر از میگرن است و علائم‌شان هم با یکدیگر متفاوت است. درد کوبنده در یک طرف سر، شروع ناگهانی درد در اطراف یا پشت چشم، قرمز شدن چشم، آبریزش چشم، عرق کردن پیشانی، افتادگی یا ورم پلک، گرفتگی بینی و بی‌قراری از بارزترین علائم این سردرد هستند.
بیشتر بخوانید؛
-
مسکن‌ها ؛ مهم‌ترین علت بروز سردرد های میگرنی!
-
2 راهکار برای خلاصی از سردردهای میگرنی
-
۴ اقدام اشتباه درباره افرادی که سکته می کنند
علت بروز این سردرد چیست؟
هنوز علت دقیقی برای سردرد خوشه‌ای مشخص نشده اما سابقه خانوادگی، مصرف سیگار، الکل، استرس و دلایل دیگری مثل قرار گرفتن در ارتفاعات بالا مثل کوهنوردی و سفر هوایی از عوامل خطر این عارضه هستند. گفته می‌شود افراد سیگاری و کسانی که الکل مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع سردرد هستند. دکتر گلاره بنی‌هاشمی، متخصص مغز و اعصاب در این باره به همشهری‌آنلاین می‌گوید: مصرف الکل، تاثیر بسیار زیادی در خوشه‌ای شدن این درد دارد. 
شاید فکر کنید سردردخوشه‌ای، بیماری عصر جدید است اما این طور نیست. این عارضه خیلی قدیمی است و حتی گفته می‌شود در قرن هفدهم میلادی هم وجود داشت اما اصطلاح “سردرد خوشه‌ای” در اواسط قرن ۲۰ رایج شد.
اگر بخواهید دقیق بدانید که سردرد خوشه‌ای تا چه حد دردناک است، مطالعات نشان داده‌اند که این سردرد از درد زایمان طبیعی، زخم گلوله، شکستگی‌های استخوانی حاد و شدید و درد ناشی از سوختگی‌های شدید هم دردناک‌تر است.
دکتر بنی‌هاشمی می‌گوید: این سردرد، یکی از شدیدترین سردردهایی است که یک انسان می‌تواند تجربه کند و گاهی آن قدر شدید می‌شود که در مواردی میل به خودکشی در فرد پیدا می‌شود. او می‌گوید: این سردرد ژنتیکی نیست و معمولا علت زمینه‌ای مثل تومور یا بیماری‌های دیگر ندارد و اغلب تحت تاثیر عوامل محیطی بروز پیدا می‌کند.
سردرد خوشه‌ای قابل درمان است؟
اما آیا سردرد خوشه‌ای قابل تشخیص و قابل درمان است؟ بله، پزشک بعد از معاینه فیزیکی و پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه سردرد و علائم‌تان می‌تواند سردرد خوشه ای را تشخیص دهد. البته ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق‌تر، آزمایش‌هایی مثل ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن را هم تجویز کند. دکتر بنی‌هاشمی هم به عنوان متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: علاوه بر ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن، مهم‌ترین راه تشخیص این سردرد معمولا با گرفتن شرح حال بیمار است.
این پزشک در پاسخ به این سوال که آیا سردر خوشه‌ای قابل درمان است، می‌گوید: اگر فرد دارودرمانی مناسبی را شروع کند، دردش تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. نمی‌توانیم بگوییم صددرصد قابل درمان است اما با دارو می‌توان آن را از درد غیرقابل‌تحمل به درد قابل‌تحمل تبدیل کرد.
دکتر بنی‌هاشمی در پاسخ به این سوال که آیا این سردرد می‌تواند منجر به مرگ فرد شود، توضیح می‌دهد: خود سردرد خوشه‌ای به صورت مستقیم کُشنده نیست، اما بیمار ممکن است به علت درد بسیار شدیدی که دارد تحمل می‌کند، خودش را از بین ببرد.
