تهران میزبان اجلاس مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی
تهران اجتماعی:به گزارش مهر: مهدی بهادر مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین المللی سازمان بازرسی از برگزاری چهارمین اجلاس مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و دوازدهمین جلسه هیئت‌مدیره این مجمع در ۲۳ و ۲۴ اردیبهشت‌ماه سال جاری در تهران خبر داد.
دبیر ستاد برگزاری چهارمین اجلاس مجمع عمومی آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، با ارائه توضیحاتی درباره اهمیت و اهداف این اجلاس بین‌المللی، تصریح کرد: سازمان بازرسی کل کشور به عنوان عالی‌ترین نهاد نظارت و بازرسی و ضد فسادی بر اساس اصل ۱۷۴ قانون اساسی تشکیل شده است. این سازمان علاوه بر وظایف کلانی که در قانون اساسی برای آن پیش‌بینی شده است دارای تکلیف دیگری نیز میباشد که شاید تا کنون کمتر به آن پرداخته شده است و افکار عمومی با آن کمتر آشنا باشند. این بعد از وظایف سازمان بازرسی کل کشور بعد آمبودزمانی است.
وی افزود: اصولاً یکی از ابزارهای مهم در جهت حفظ، رعایت و استمرار حقوق شهروندی، نظارت و بازرسی است که این امکان را به مدیران اجرایی می‌دهد تا بتوانند نسبت به اجرای هر چه‌بهتر حقوق شهروندان اقدام کنند.
بهادر با بیان اینکه آمبودزمان نهادی است که به‌واسطه آن میتوان ابزار نظارت و بازرسی را عملیاتی کرد، افزود: آمبودزمان حلقه ارتباطی بین مردم و حکومت است و نقش میانجی و داوری را دارد که منافع مردم و دولت را سازش می‌دهد و از ضعیف در مقابل قدرتمند حمایت می‌کند.
بهادر خاطرنشان کرد: توسعه فراگیر بازرسی و نظارت از طریق آمبودزمان در دو مرحله صورت گرفته است: مرحله اول مربوط به سوءجریان در فرآیندهای اداری است و مرحله دوم نظارت که شامل موارد مربوط به نقض حقوق شهروندی می‌شود. به همین جهت آمبودزمان حتیالمقدور بایستی از سیاست میانجی‌گری، حمایت غیرقضایی و یا شبه قضایی و سازش بین دولت و شهروندان پیروی نماید.
وی گفت: آمبودزمانها علیرغم تفاوت‌هایی که باهم دارند یک هدف مشترک را دنبال می‌کنند که دانستن، خدمت به عموم شهروندان، شنیدن شکایات مرتبط با عملکرد خدمات عمومی و در جای مناسب برداشتن گام‌هایی در جهت جبران خسارت نتایج حاصل از یک عمل خاص یا غفلت و سهلانگاری مجریان خدمات عمومی در نهادهای دولتی در یک جامعه انسانی است.
دبیر ستاد برگزاری چهارمین اجلاس مجمع عمومی آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی یادآور شد: در کشورمان نیز، به دنبال ایجاد تحولاتی در امر نظارت و بازرسی، امر نظارت، از ارکان اصلی حکومت‌داری به شمار می‌رود و بنا به اهمیت موضوع، با تصویب و ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در بخش قضایی «اصلاح و تقویت نظام نظارتی و بازرسی قوه قضاییه بر دستگاه‌های اجرایی و قضایی و نهادها» موردتوجه جدی قرارگرفته است.
مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین‌المللی سازمان بازرسی اظهار کرد: همچنین با تصویب سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، قوه قضاییه تحقق قوهای «مستقل، عدالت‌گستر، کارآمد و اثرگذار در تمام عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، حقوقی و امنیتی کشور» با «بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای حقوقی، مدیریتی و فناوری و در کمال دقت و امانت بر اجرای صحیح قانون و حسن جریان امور، نظارت و بازرسی از نهادهای اداری کشور و جلوگیری از انحراف از مسیر قانونی» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های قوه قضاییه در افق ۱۴۰۴ مورد توجه قرارگرفته است.
وی ادامه داد: سازمان بازرسی کل کشور به‌عنوان یکی از نهادهای تحت شمول قوه قضاییه بر اساس وظیفهمندی در مقابل قانون و مأموریتش برای نظارت براجرای صحیح قانون و حسن جریان امور به‌عنوان الگوی ایرانی آمبودزمان، دارای جایگاه برجستهای در جهت دفاع از حقوق شهروندی و جلوگیری از تضییع آن در مناسبات اداری و حکومتی است. این سازمان در سال‌های گذشته بر مبنای جایگاه و مقررات، مأموریت و وظایفی را متقبل شده که نقش‌های جدید در انجام اقدامات قانونی برای دفاع از حقوق شهروندی یا همان جایگاه آمبودزمانی محسوب می‌شود که از سوی نهادهای قانونی و نظارتی کشور نیز برای این سازمان پذیرفته‌شده و در “ماده واحده قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در برخی از سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی” به این موضوع تصریح شده است.
بهادر تصریح کرد: همچنین از سوی دو نهاد موسسه آمبودزمان بین‌المللی و مجمع آمبودزمان آسیایی، سازمان بازرسی کل کشور به صورت رسمی نماینده جمهوری اسلامی ایران در انجام وظایف آمبودزمانی تلقی می‌شود.
وی پیرامون سابقه فعالیت‌های بین‌المللی سازمان بازرسی کل کشور گفت: این سابقه به سال ۱۳۷۶ باز می‌گردد که از آن سال تا کنون این سازمان توانسته با ۱۳ نهاد همتای خود از جمله کمیسیون مبارزه با فساد اندونزی، آمبودزمان پارلمانی دانمارک، آمبودزمان جمهوری ترکیه، وزارت نظارت چین، هیئت النزاهه عراق، آمبودزمان جمهوری پاکستان، آمبودزمان نامیبیا، دیوان نظارت و ارزیابی ژاپن، کمیته تحقیق ارمنستان، دفتر آمبودزمان قرقیزستان، کمیسون حقوق بشر فدراسیون روسیه، سازمان مبارزه با فساد آذربایجان و دادستانی کل فدراسیون روسیه ارتباطلاتی را ترتیب داده و با این نهادها یادداشت تفاهم همکاری مشترک به امضا برساند.
مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین المللی سازمان بازرسی با استمرار اقدامات انجام‌شده در این حوزه زمینه تأسیس سه نهاد منطقه ای اتحادیه آمبودزمان‌های اوراسیا، مرکز منطقهای دستگاه‌های مبارزه با فساد و نهادهای آمبودزمانی کشورهای عضو اکو و انجمن آمبودزمان‌های کشورهای اسلامی با محوریت کشورمان را ایجاد کند.
وی یادآور شد: در کنار فعالیت‌های مذکور، تدبیر مناسب و به‌کارگیری دیپلماسی آمبودزمانی مقتدر، جایگاه اساسی و قدرتمندی را در دو نهاد انجمن آمبودزمان آسیایی و موسسه آمبودزمان بین‌المللی برای کشورمان فراهم نموده و با حضور نمایندگان سازمان در مجامع بین‌المللی چون انجمن بین‌المللی مسئولین مبارزه با فساد و کنفرانس بین‌المللی مبارزه با فساد آخرین نظرات و دستاوردهای این سازمان در حوزههای تخصصی کاری خود را به جهانیان معرفی نماید؛ همچنین به‌واسطه اینکه سازمان بازرسی کل کشور نهاد اصلی در جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با سوء جریانات اداری، مالی و مبارزه با فساد محسوب می‌شود، همکاری‌های بسیار نزدیکی در زمینه‌های عملیاتی مشترک با نمایندگی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد به‌عنوان بازوی اجرایی کنوانسیون مبارزه با فساد ملل متحد مستقر در تهران دارد.
بهادر افزود: همچنین سازمان بازرسی کل کشور با تأسیس مرکز آکادمی آمبودزمان آسیایی در پی ایجاد زمینه آموزش و تربیت نیروی متخصص با رویکرد بین المللی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: در آخر اقدام سازمان متبوع با طی مراحل قانونی عضویت به عنوان نماینده کشورمان به عضویت رسمی شبکه جهانی مجریان قانون مبارزه با فساد در آمد و از ظرفیت این نهاد نیز برای همکاری های بین‌المللی بهره‌برداری مقتضی را می‌نماید و این سیر تکاملی ارتباطات بین‌المللی، سبب افزایش میل و رغبت کشورها برای همکاری عملیاتی و بلندمدت با سازمان شد.
دبیر ستاد برگزاری چهارمین اجلاس مجمع عمومی آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی بیان کرد: در همین راستا و باهدف بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های موجود در ارتباطات خارجی تمرکز اصلی بر ایجاد زمینه‌های عملیاتی جهت فراهم نمودن بستر همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه بلندمدت و میان‌مدت با دیگر کشورها در حوزههای مشترک کاری و قالبهای توافقی قرار گیرد. دانمارک، فدراسیون روسیه، چین، ارمنستان، ژاپن و عراق ازجمله کشورهایی هستند که بعد از امضاء یادداشت تفاهم همکاری خواهان اجرایی شدن مفاد یادداشت تفاهم در قالب برنامههای میان‌مدت و طولانی‌مدت شدند.
وی گفت: بر این اساس با توجه به ظرفیت‌های معرفی شده و در راستای معرفی دستاوردهای سازمان بازرسی کل کشور در عرصه نظارت الکترونیک و رسیدگی هوشمند به شکایات مردمی مقرر است چهارمین اجلاس مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و دوازدهمین جلسه هیئت‌مدیره این مجمع در روزهای ۱۳ و ۱۴ ماه می ۲۰۲۵ مصادف با ۲۳ و ۲۴ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در تهران برگزار شود.
بهادر به تشریح اهمیت این رخداد بین‌المللی پرداخت و به عنوان اولین نکته تقویت همکاری‌های آمبودزمانی بین‌المللی در جهان اسلام را مورد اشاره قرار داد.
وی یادآور شد: این اجلاس در چارچوب سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران در زمینه توسعه روابط نظارتی، اداری و ضدفسادی میان کشورهای اسلامی برگزار می‌شود. نهادهای نظارتی و آمبودزمان‌های کشورهای اسلامی می‌توانند از طریق همکاری و هماهنگی بیشتر، گام‌های مؤثری در جهت تحقق حکمرانی خوب، رسیدگی مؤثر به شکایات مردمی از نهادهای اجرایی و دولتی و مبارزه با فساد بردارند.
معرفی ظرفیت‌ها و دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در عرصه نظارت و بازرسی و رسیدگی به شکایات مردمی نکته دیگری که مورد تاکید دبیر ستاد برگزاری چهارمین اجلاس مجمع عمومی آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی قرار گرفت.
وی تصریح کرد: این اجلاس فرصتی است برای ارائه تجربیات موفق سازمان بازرسی کل کشور در زمینه‌های نظارت، بازرسی و فعالیت‌های آمبودزمانی. جمهوری اسلامی ایران، با سابقه درخشان در این حوزه، تجربیات ارزشمندی در زمینه رسیدگی به شکایات مردمی، نظارت بر دستگاه‌های اجرایی، پیشگیری از فساد و بهبود شفافیت اداری دارد که می‌تواند مورد استفاده سایر کشورهای اسلامی قرار گیرد.
بهادر در بیان نکته سوم اتخاذ موضع مشترک در خصوص مسائل امروز جهان اسلام به ویژه موضوع فلسطین را مورد اشاره قرار داد و بیان داشت: در شرایط کنونی، جهان اسلام با چالش‌های متعددی روبه‌روست، از جمله جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین و اسلام‌هراسی سازمان‌یافته در غرب. تقویت همکاری میان نهادهای آمبودزمانی اسلامی می‌تواند نقش مؤثری در ایستادگی در برابر این توطئه‌ها، حمایت از حقوق ملت‌های مسلمان و افزایش کارآمدی نظام‌های حکمرانی اسلامی داشته باشد.
وی همچنین به عنوان آخرین نکته به ایجاد زمینه برای همکاری‌های گسترده‌تردر عرصه دیپلماسی قضایی و آمبودزمانی اشاره کرد و گفت: این اجلاس زمینه‌ای را برای انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری میان نهادهای نظارتی کشورهای اسلامی فراهم می‌کند که می‌تواند به تقویت شبکه‌های ارتباطی، تبادل تجربیات و بهره‌گیری از الگوهای موفق جهانی منجر شود.
مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین المللی سازمان بازرسی در تشریح اقدامات سازمان بازرسی کل کشور برای برگزاری این اجلاس، یادآور شد: سازمان بازرسی کل کشور، تمهیدات گسترده‌ای برای میزبانی شایسته و حرفه‌ای این اجلاس اندیشیده است. در این راستا، به دستور ریاست سازمان بازرسی، ستاد برگزاری چهارمین اجلاس به ریاست قائم‌مقام سازمان تشکیل شده و شش کمیته تخصصی مسئولیت برنامه‌ریزی و اجرای این رویداد را بر عهده دارند.
وی توضیح داد: کمیته امور بین‌الملل و تشریفات وظیفه هماهنگی‌های دیپلماتیک، دعوت از میهمانان خارجی، تنظیم پروتکل‌های رسمی و ارتباط با سفارتخانه‌ها؛ کمیته پشتیبانی و تدارکات وظیفه تأمین و پشتیبانی نیازهای اجرایی، محل برگزاری، پذیرایی و اقامت میهمانان و مسائل مربوط به پدافند غیر عامل؛ کمیته علمی و پژوهشی به عنوان بازوی پژوهشی سازمان تدوین محورهای علمی اجلاس، تهیه گزارش‌ها و مجلدات پژوهشی و تنظیم مستندات علمی؛ کمیته حفاظت و اطلاعات تأمین امنیت اجلاس و هماهنگی‌های حفاظتی با نهادهای امنیتی را بر عهده دارد؛ کمیته فناوری اطلاعات مدیریت زیرساخت‌های دیجیتال، سامانه‌های ثبت‌نام و خدمات آنلاین اجلاس و کمیته تبلیغات و اطلاع‌رسانی پوشش رسانه‌ای داخلی و خارجی اجلاس، تهیه بروشورها، هماهنگی با رسانه‌ها و انتشار اخبار اجلاس را بر عهده دارند.
بهادر ادامه داد: کمیته های مورد اشاره بیش از شش ماه با برگزاری جلسات مستمر و مداوم در حال برنامه‌ریزی اجرای بدون نقص اجلاس هستند که تاکنون اقدامات شایسته‌ای انجام شده است و با توجه به میزان پیشرفت امور، بسیار خوشبینم که به فضل الهی اجلاسی درخور شأن کشورمان برگزار خواهد شد.
مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین المللی سازمان بازرسی شعار چهارمین اجلاس مجمع آمبودزمان‌های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی را «آمبودزمان: پاسخگویی فراگیر، حکمرانی عادلانه؛ همگرایی امت اسلامی» اعلام کرد.
وی در توضیح شعار تصریح کرد: معمولاً در اجلاس‌های بین المللی میزبان متناسب با نقاط قوت خود و اقتضائات روز، شعار را انتخاب می‌کند. هم اکنون در کشورهای پیشرو در عرصه آمبودزمانی مبحث ایجاد چتر فراگیر خدمات آمبودزمانی بسیار مورد توجه قرار دارد و همه کشورها می‌کوشند تا با اقداماتی، خدمات آمبودزمانی را در دسترس تمام شهروندان قرار دهند به گونه‌ای که استفاده از این خدمات هزینه‌ای را بر شهروندان تحمیل نکند و خدشه‌ای به حقوق اساسی آنان نیز وارد نکند.
بهادر خاطرنشان کرد: سازمان بازرسی کل کشور همپای کشورهای پیشرو در سالیان اخیر با سرمایه‌گذاری اساسی در حوزه هوشمند سازی دریافت و رسیدگی به شکایات شهروندان از نهادهای دولتی، اقدامات بی نظیری را در سطح منطقه و کشورهای اسلامی انجام داده است. به گونه‌ای که امروز شهروندان کشورمان در اقصی نقاط ایران اسلامی می‌توانند با بهره‌گیری از فرآیندهای مبتنی بر هوش مصنوعی تمهید شده در سامانه ملی رسیدگی به شکایات مردمی به نشانی WWW.136.IR بدون صرف هیچ گونه هزینه‌ای در کمترین زمان ممکن شکایت خود را از نهادها و مسئولین دولتی ثبت کنند و در نوبت رسیدگی قرار گیرند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن نتیجه شکایت خود را دریافت نمایند.
وی بیان داشت: در همین راستا شعار محوری همایش آمبودزمان فراگیر انتخاب شد که اشاره به اقدامات اساسی سازمان بازرسی کل کشور در این حوزه دارد. همچنین ایجاد این دسترسی برای همه اقشار جامعه بدون در نظر گرفتن هیچ تبعیضی قطعاً در حرکت به سوی حکمرانی عادلانه بسیار موثر خواهد بود و اگر همین فرهنگ و تلاش در همه جوامع اسلامی حاکم شود قطعاً ملل اسلامی می‌توانند در سایه عدالت و رعایت حقوق اساسی تعامل و همگرایی بهتری را نسبت به قبل در رابطه با یکدیگر تجربه کنند.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه چه کشورهایی در این اجلاس بین المللی و با چه سطحی مشارکت می‌کنند؟، گفت: ۷۰ میهمان خارجی از ۲۰ کشور اسلامی برای حضور در اجلاس ثبت‌نام کرده‌اند، از جمله روسای نهادهای نظارت و بازرسی و آمبودزمانی (اغلب در سطح وزیر) کشورهای اندونزی، پاکستان، ترکیه، ساحل عاج، اوگاندا، آذربایجان، بنین، بورکینافاسو، توگو، سودان، سنگال، عراق، گامبیا، گینه، لیبی، موزامبیک به صورت حضوری و آمبودزمان‌های کشورهای مراکش، بحرین، جیبوتی، اردن به‌صورت برخط (آنلاین) در این اجلاس حضور دارند. همچنین از عربستان سعودی، تاجیکستان، مالزی، مصر، کویت، امارات، عمان و قطر بعنوان ناظر و میهمان افتخاری دعوت شده‌اند.
مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین المللی سازمان بازرسی در پاسخ به این سئوال که آیا برنامه ای برای انتقال و معرفی تجارب آمبودزمانی جمهوری اسلامی ایران به مدعوین اجلاس در نظر گرفته شده است؟ خاطرنشان کرد: در این حوزه از چند جهت اقداماتی انجام شده است. اول اینکه درگاه آمبودزمان جمهوری اسلامی ایران به دوزبان فارسی و انگلیسی به نشانی GIO.IR راه اندازی شده است که مختص انعکاس فعالیت‌های آمبودزمانی و بین‌المللی سازمان بازرسی کل کشور است و بنا است در آن آخرین یافته‌ها و دستاوردهای بومی آمبودزمانی منتشر و به دو زبان انگلیسی و فارسی در دید علاقمندان قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: همچنین مرکز آموزش و پژوهش‌های سلامت اداری و مبارزه با فساد این سازمان تا کنون ده جلد کتاب وزین تحقیقی با رویکرد بومی- اسلامی در حوزه گوناگون آمبودزمانی را به چاپ رسانده است که این ده جلد به دو زبان عربی و انگلیسی ترجمه و در اختیار مدعوین همایش قرار می‌گیرد و به تناوب در سایت آمبودزمان جمهوری اسلامی ایران نیز منتشر می‌شود، باشد که منابع دست اول و متقنی در اختیار پژوهشگران و علاقمندان حوزه حکمرانی قرار گیرد.
بهادر با بیان اینکه این اجلاس یک فرصت بی‌نظیر برای تقویت همکاری‌های نهادهای نظارتی و آمبودزمانی کشورهای اسلامی است و ما تمامی تمهیدات لازم را برای برگزاری موفق و حرفه‌ای این رویداد بین‌المللی فراهم کرده‌ایم، از رسانه‌ها و نهادهای مرتبط خواست که در اطلاع‌رسانی این رویداد مهم سازمان بازرسی را همراهی کنند.
