دلایل توجه به شرایط جوی در آن‌سوی جهان
به گزارش ایسنا یکی از دلایل تغییر الگوهای بارش تغییر دمای آب اقیانوس آرام استوایی است که حتی گاهی فصل بارندگی در ایران را نیز تغییر داده است. این پدیده حاصل «دورپیوندهای جوی» است که در تعریف ساده، وضعیت جوی دو نقطه دور از یکدیگر بر آب و هوا یا الگوهای جوی حاکم بر منطقه‌ای بسیار دورتر، اثر گذار است.
«النینو» یا «لانینا» از جمله شناخته شده ترین این پدیده‌هاست که با گرم یا سردتر شدن آب اقیانوس آرام استوایی،موجب تاثیرات اندک، متوسط و شدیدی بر بارش در مناطق مختلف می‌شود. این پدیده با افزایش دمای آب «النینو» و با کاهش دمای آب «لانینا» نامیده می‌شود.
در زمان حکمرانی «لانینا»، فصل پاییز ایران دیرتر آغاز می‌شود و احتمال گذران یک سال خشک افزایش می‌یابد؛ در مقابل با افزایش دمای آب و ایجاد پدیده دورپیوند جوی «النینو» احتمال گذران سالی خشک، کمتر خواهد شد.
چگونه ENSO فصل بارش ایران را تغییر می‌دهد؟
به‌طور کلی نوسانات جنوبی یا اِنسو (enso) می‌توانند سه شرایط جوی متفاوت با عنوان «النینو»، «لانینا» و البته خنثی را ایجاد کند که تاثیرات متفاوتی بر میزان بارندگی دارد.
آیا همیشه لانینا مساوی با خشکسالی است؟
اگرچه این تاثیرات به‌صورت قطعی و صد درصدی نیست اما زمانی که فاز این نوسانات جنوبی به‌سوی النینو باشد، بارندگی‌های مناسب و اگر لانینا باشد، بارندگی‌های کمتری در فصل پاییز و زمستان رخ می‌دهد.
اهمیت رصد دورپیوندهای جوی در مدیریت اقلیم
یکی از دلایل توجه به دورپیوندهای جوی این است که احتمال پیش‌بینی آب و هوای فصول بعد را افزایش می‌دهد.
تأکید سازمان هواشناسی بر تحلیل نوسانات جهانی
صادق ضیاییان در گفت‌وگو با ایسنا درباره اثر رخداد پدیده‌های جوی مانند النینو بر وضعیت آب و هوایی ایران گفت: شرایط جوی کشور ما تنها متأثر از عوامل داخلی نیست بلکه تحت تأثیر مجموعه‌ای از اتفاقاتی قرار دارد که در سراسر کره زمین رخ می‌دهد. این پدیده‌ها – که با عنوان دورپیوندهای جوی شناخته می‌شوند – به معنی تأثیر رخدادهای جوی در یک نقطه از جهان بر مناطقی دورتر است.
خلاصه مطلب
«دورپیوندهای جوی» بر شرایط آب و هوایی کشور اثرگذار است البته حدود ۶۰ تا ۵۰ درصد مواقع می‌توان میان این پدیده‌ها و وضعیت جوی ایران رابطه آماری یافت. به همین سبب رصد و تحلیل این پدیده‌ها برای پیش‌بنی دقیق‌تر و مدیریت مخاطرات اقلیمی ضروری به شمار می‌رود.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی افزود: یکی از مهم‌ترین و قوی‌ترین این دورپیوندها، نوسان جنوبی (ENSO) است که در اقیانوس آرام استوایی و در محدوده‌ای بین قاره آمریکا و اندونزی رخ می‌دهد. این پدیده در قالب فازهای النینو و لانینا، بر وضعیت جوی بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران اثر می‌گذارد.
وی با بیان اینکه این پدیده‌ها تنها عوامل تأثیرگذار نیستند، تأکید کرد: گاهی ممکن است نتایج برخلاف الگوهای معمول باشند. برای مثال نمی‌توان با قطعیت گفت هر زمان لانینا رخ دهد، یک نوع خاص از آب‌وهوا در ایران شکل می‌گیرد. با این حال، در حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد مواقع، رابطه‌ای میان این پدیده‌ها و وضعیت اقلیمی کشور قابل مشاهده است.
ضیاییان در پایان گفت: به همین دلیل، بررسی و رصد دقیق این پدیده‌های جهانی برای پیش‌بینی دقیق‌تر شرایط آب‌وهوایی کشور و شناسایی به‌موقع مخاطرات اقلیمی ضروری است.
پیش‌بینی پاییز و زمستان امسال؛ بارش زیر نرمال؟
گفتنیست پیش‌تر احد وظیفه ـ رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ـ نیز گفته بود که پاییز سال جاری به علت تقویت مونسون، دیرتر آغاز شود و به علت تداوم لانینای ضعیف با گرایش به شرایط خنثی انتطار می‌رود بارش‌های کمتر از نرمال در ایران و سایر نقاط خاورمیانه رخ دهد.
در حقیقت دو عامل برای پیش‌بینی بارش طی اواخر پاییز و زمستان سال جاری باید لحاظ کرد که یکی از آن عوامل یکی از این عوامل وضعیت النینو و لانیناست. تا اکتبر و دسامبر (آذر تا دی‌ماه) به‌تدریج اثر النینو و لانینا مشخص می‌شود.
بر اساس پپش‌بینی رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، احتمال حاکمیت النینو ضعیف ارزیابی و ۸۰ درصد، شرایط خنثی و لانینای ضعیف پیش‌بینی شده است که در این صورت بر اساس تجربه‌های قبلی به احتمال زیاد بارندگی انتهای پاییز زیر نرمال خواهد بود.
انتهای پیام
