دستورالعمل حفاظتی غارها به روز رسانی می‌شود
همشهری آنلاین – الهام مصدقی راد : غارها همواره عناصر جذاب و پررمز و رازی در طبیعت محسوب می‌شوند. آنها از نظر بررسی زمین شناسی، زیستی ، باستان شناسی و.. اهمیت ویژه ای دارند . این عناصر طبیعی محل زندگی انسانها در گذشته بوده اند و حتی برخی گونه های ویژه و منحصر به فرد جانوری را هم در خودشان جای داده اند. ایران دارای 2500 غار است که تاکنون 21 مورد آن به عنوان اثر ملی ثبت شده است.
غارها همچنین براساس اهمیت و نوع حفاظت‌شان دارای درجه بندی هستند. این درجه بندی ها امکان کاوشگری و مطالعات علمی ، گردشگری و .. را در مورد غارها تعیین می‌کند. هم اکنون درجه بندی 33 غار ایران انجام شده است. سازمان حفاظت محیط زیست قرار است بازنگری در قوانین حفاظت و بهره برداری غارها انجام دهد تا درجه بندی آنها را به استانداردهای روز دنیا ارتقا دهد.
معرفی چند نمونه از غارهای ایران که در فهرست آثار طبیعی ثبت شده اند :
غار طرنگ
این غار در شهرستان بافت استان کرمان و در کنار کوهی به همین نام قرار دارد. ساختار آهکی دارد و طولانی ترین و مهمترین غار استان کرمان است. برخی معتقدند وجود حوضچه های متعدد ، می‌تواند آن را در فهرست زیباترین غارهای ایران قرار دهد . دیدن برخی تالارهای این غار بدون حضور راهنما کار سختی است. یکی از تالارهای کوچک غار طرنگ ، زیستگاه خفاش هاست. نهرو گودال آناهیتا از دیگر بخش های این غار است . آب در طرنگ ، بسیار آرام و بی سر و صدا جریان دارد . این غار تیرماه سال گذشته در فهرست آثار طبیعی به ثبت رسید.
غار کلدر
غار کلدر در خرم آباد و روستای قلعه سنگی واقع شده و از مناطق مهم دوران پارینه سنگی میانه و جدید در ایران و غرب آسیاست و قدمتی بیش از 63 هزار سال دارد. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این غار کشف جمجمه انسان مدرن است که از قدیمی ترین فسیل های انسان هوشمند در ایران و از معدود سایت های جهانی به شمار می رود که انسان هوشمند با این قدمت در آن کشف شده است . به همین دلیل این غار علاوه بر جاذبه های طبیعی ، از جذابیت های مطالعاتی در حوزه انسان شناسی و تاریخی نیز بهره مند است. غار کلدر در سال 85 در فهرست آثار طبیعی ایران ثبت شده است.
غار ماهی کور
این غار در استان لرستان قرار دارد. دلیل نامگذاری این غار وجود دو گونه منحصر به فرد از ماهیانی است که فاقد قدرت بینایی هستند و در آب های زیرزمینی و در تاریکی غارها زندگی می‌کنند.این ماهی شب ها تا نزدیک سطح آب در دهانه غار می‌آید کپور ماهی کور ایران و سگ ماهی کور غار ، نام دو گونه ای است که در آب های این غار زندگی می‌کنند. صید این ماهی توسط سودجویان به منظور فروش و نگهداری در آکواریوم می‌تواند خطر انقراض را برای آن رقم بزند . این اقدام آنها در حالی است که این گونه ماهیان تنها یک ماه خارج از زیست‌گاهشان دوام می آورند. این غار سال 84 در فهرست آثار طبیعی ایران به ثبت رسید.
غار جوجه
غار جوجه در شهرستان قائنات استان خراسان جنوبی قرار دارد و بزرگ ترین غاری شناسایی شده در این استان است. ورودی غار فضایی با مصالح سنگ و ساروج ساخته شده و آثار و بقایای سفال ، متعلق به دوران تاریخی در آن محدوده دیده می‌شود و به همین دلیل اهمیت تاریخی و باستان شناسی دارد . ین غار دارای یک تالار اصلی است و تشکیلات زیبای بلوری و آهکی بر دیواره ها و سطح کف آن مشاهده می‌شود. غار جوجه سال 1382 در فهرست آثار ملی اریتن به ثبت رسید.
2500 غار در ایران وجود دارد
2000 غار دارای شناسنامه هستند
193 غار در محدوده مناطق حفاظت شده قرار دارد
21 غار به عنوان اثر طبیعی ملی ثبت شده است
