حفظ محیط‌زیست در روز طبیعت نیازمند مشارکت جمعی است
روز طبیعت یا سیزده بدر، فرصتی برای تجدید ارتباط با زمین و طبیعتی است که ما را در آغوش خود پرورش می‌دهد. در این روز، درختان شکوفا می‌شوند، گل‌ها می‌رویند و طبیعت با زیبایی‌های بی‌پایان خود، دوباره جان می‌گیرد. اما این شکوفایی و سرسبزی نیازمند مراقبت است. محیط‌زیست ما، نه تنها به عنوان مکانی برای زندگی، بلکه به عنوان رگ حیات برای تمامی موجودات زمین، باید حفظ و مراقبت شود.
درختان، این نگهبانان خاموش طبیعت، در روز طبیعت نه تنها زیبایی‌های طبیعی را به ما هدیه می‌دهند، بلکه نقشی حیاتی در تأمین اکسیژن، حفظ تنوع زیستی و مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا می‌کنند. روز طبیعت به ما یادآوری می‌کند که زمین نیاز به مراقبت و توجه مستمر دارد. این روز، به ویژه برای ما فرصتی است تا از تخریب محیط‌زیست جلوگیری کنیم و با رفتارهایی آگاهانه، از سلامت طبیعت و منابع آن حفاظت کنیم.
در این روز، هر قدمی که در دل طبیعت برداریم باید با احترام به خاک، گیاهان و موجودات زنده همراه باشد. بی‌توجهی به طبیعت در سیزده بدر، می‌تواند پیامدهای جدی برای آینده این کره خاکی و نسل‌های آینده داشته باشد. بنابراین، سیزده بدر نه تنها روزی برای جشن گرفتن و شاد بودن است، بلکه لحظه‌ای است برای تعهد دوباره به حفظ محیط‌زیست و درک ارزش طبیعی که برای زندگی سالم به آن نیاز داریم؛ در این راستا علی محمدپور، معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان به اهمیت حفظ محیط زیست در روز طبیعت می‌پردازد.
علی محمدپور در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به تاثیر تغییرات اقلیمی بر رفتارهای محیط‌زیستی مردم در تعطیلات، اظهار کرد: تغییرات اقلیمی تأثیرات قابل توجهی بر رفتارهای محیط‌زیستی مردم در تعطیلات گذاشته است. با افزایش آگاهی از پیامدهای تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی، آتش‌سوزی‌های جنگلی و کاهش منابع آب، بسیاری از افراد تمایل به اتخاذ رفتارهای مسئولانه‌تر پیدا کرده‌اند. برای مثال، برخی گردشگران سعی می‌کنند از مصرف پلاستیک یکبار مصرف خودداری کنند و سفرهایی با کربن کمتر مانند استفاده از حمل‌ونقل عمومی را ترجیح دهند.
وی افزود: با این حال، استرس‌های ناشی از تغییرات اقلیمی گاهی موجب بی‌تفاوتی یا رفتارهای مخرب مانند افزایش مصرف آب در مناطق خشک می‌شود. در این زمینه، آموزش و اطلاع‌رسانی می‌تواند نقش مهمی در تقویت رفتارهای مثبت ایفا کند.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه برای مدیریت گردشگری در طبیعت در ایام تعطیلات، خصوصا سیزده بدر، چندین راهکار مؤثر وجود دارد، تصریح کرد: از جمله این راهکارها می‌توان به تعیین سقف تعداد بازدیدکنندگان در مناطق حساس با استفاده از سیستم رزرواسیون، آموزش گردشگران پیش از سفر از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، افزایش امکانات مانند سطل‌های زباله تفکیک‌شده و سرویس‌های بهداشتی موقت در مناطق پرتردد و جلوگیری از ورود خودروها به مراتع با ایجاد پارکینگ‌های دور از مناطق طبیعی اشاره کرد. همچنین همکاری با جوامع محلی از طریق استفاده از راهنمایان محلی نیز می‌تواند به نظارت و آموزش گردشگران کمک کند.
وی با بیان اینکه آلودگی پلاستیکی آسیب‌های زیادی به محیط‌زیست وارد می‌کند، افزود: پلاستیک‌ها تا هزاران سال در طبیعت باقی می‌مانند و به ذرات ریز(میکروپلاستیک) تبدیل می‌شوند که وارد خاک، آب‌های زیرزمینی و زنجیره غذایی انسان و حیوانات می‌شوند. علاوه بر این، حیوانات ممکن است پلاستیک‌ها را با غذا اشتباه بگیرند که باعث انسداد روده، خفگی یا مسمومیت آن‌ها می‌شود. هم چنین، پلاستیک‌ها با کاهش نفوذپذیری خاک، رشد گیاهان را مختل کرده و باعث آلودگی بصری می‌شوند که به کاهش جذابیت طبیعت و تأثیر منفی بر صنعت گردشگری منجر می‌شود.
محمدپور با اشاره به نقش فناوری‌های نوین در مدیریت محیط‌زیست، بیان کرد: فناوری‌های نوین مانند سنجش از دور و داده‌های ماهواره‌ای در مدیریت محیط‌زیست نقش مهمی ایفا می‌کنند. از این فناوری‌ها می‌توان برای پایش جنگل‌ها و شناسایی مناطق در معرض آتش‌سوزی یا قطع غیرقانونی درختان استفاده کرد. همچنین، استفاده از GPS و پهبادها برای ردیابی نقاط تجمع زباله در طبیعت، پیش‌بینی تراکم جمعیت در مناطق گردشگری و برنامه‌ریزی برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی سلامت اکوسیستم از دیگر کاربردهای این فناوری‌ها به شمار می‌آید.
وی با بیان اینکه برای حفظ تعادل میان حفاظت از طبیعت و استفاده انسانی، مدل‌های مختلفی وجود دارد، تصریح کرد: توسعه گردشگری پایدار از طریق ساخت زیرساخت‌های سازگار با محیط‌زیست و اقامتگاه‌های اکوتوریسم می‌تواند به حفظ طبیعت کمک کند.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان ادامه داد: همچنین، ایجاد مناطق حفاظت‌شده چندمنظوره با تقسیم‌بندی آن‌ها به مناطق ممنوعه، محدود و آزاد می‌تواند فعالیت‌ها را کنترل کند. مشارکت جوامع محلی در حفاظت از طبیعت و اشتغال‌زایی در این زمینه از دیگر مدل‌های مؤثر به شمار می‌آید. سیاست‌هایی همچون «آثار صفر» که الزام می‌کند گردشگران هیچ زباله‌ای برجای نگذارند، می‌تواند به حفظ محیط‌زیست کمک کند.
محمدپور با بیان اینکه برای کاهش اثرات منفی گردشگری در طبیعت، می‌توان اقدامات متعددی انجام داد، گفت: آموزش گردشگران با تأکید بر شعار «خاطره بساز، زباله نه» و تشویق به استفاده از انرژی‌های پاک مانند نصب سرویس‌های خورشیدی برای روشنایی و شارژ دستگاه‌ها، از جمله این اقدامات است. ایجاد مسیرهای مشخص برای جلوگیری از ورود به مناطق شکننده و نصب تابلوها و موانع فیزیکی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. علاوه بر این، اعمال جریمه‌های سنگین برای رفتارهای مخرب مانند روشن کردن آتش در مناطق ممنوعه می‌تواند موجب کاهش آسیب‌های ناشی از گردشگری شود.
وی در خصوص توصیه‌هایی برای روز سیزده بدر، افزود: در روز سیزده بدر، برای حفظ محیط‌زیست می‌توان اقدامات ساده‌ای انجام داد. به جای روشن کردن آتش، استفاده از غذاهای آماده یا نیمه آماده پیشنهاد می‌شود. همچنین، گردشگران باید زباله‌های خود را جمع‌آوری کرده و حتی تا جایی که می‌توانند زباله‌های دیگران را نیز بردارند. از آزار حیات‌وحش خودداری کرده و از نزدیک شدن به لانه حیوانات یا شکستن شاخه درختان پرهیز کنند. حرکت در مسیرهای مشخص برای جلوگیری از فرسایش خاک و تخریب پوشش گیاهی نیز اهمیت دارد. استفاده از ظروف قابل بازیافت به جای پلاستیک نیز یک اقدام مؤثر در حفظ طبیعت است.
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان تأکید کرد: حفظ محیط‌زیست در سفر و روزهای خاص مانند سیزده بدر نیازمند مشارکت و همکاری جمعی، آگاهی‌بخشی و برنامه‌ریزی دقیق است. رعایت اصول ساده اما مؤثر، می‌تواند به حفظ طبیعت و منابع طبیعی برای نسل‌های آینده کمک کند.
وی با تاکید بر اینکه حفظ محیط زیست در سفرهای ما یک مسئولیت جمعی است که باید آن را جدی بگیریم، خاطرنشان کرد: سفر مسئولانه به این معناست که در هنگام لذت بردن از زیبایی‌های طبیعت، به آثار زیان‌بار فعالیت‌های خود نیز توجه داشته باشیم. رعایت اصول ساده‌ای مانند جمع‌آوری زباله‌ها، احترام به حیات وحش و عدم استفاده از ظروف یکبار مصرف، می‌تواند تأثیر بزرگی در کاهش آسیب به محیط زیست داشته باشد. به یاد داشته باشیم که هر قدمی که در طبیعت برمی‌داریم، باید با هدف حفظ و حفاظت از آن برای نسل‌های آینده باشد.
انتهای پیام
